Latarnia na Górze Szwedów
LATARNIA MORSKA NA GÓRZE SZWEDÓW
Zdarzało się, że statki płynące do Gdańska, biorąc latarnię morską w Jastarni-Borze za Helską, zbyt wcześnie zmieniały kurs i osiadały na mieliźnie. Dlatego też zapadła decyzja o wybudowaniu nowej latarni. Postanowiono ją wybudować na najwyższej helskiej wydmie, zwanej Górą Szwedów.
Była to pierwsza, całkowicie polska latarnia wybudowana po uzyskaniu niepodległości. Zaprojektowana w 1931 roku, oddana do użytku w 1936 r. Jest zbudowana ze stalowych ażurowych profili, a cała konstrukcja osadzona na solidnym betonowym fundamencie. Umieszczona z wysokości 17 metrów laterna, okolona okrągłą galerią emitowała światło widoczne na odległość 16 mil morskich.
Od początku latarnia była bezobsługowa, zdalnie sterowana z Latarni helskiej. Z tego też powodu była narażona na wandali, którzy dewastowali jej wyposażenie. Żeby zapobiec wspinaniu się na konstrukcję obito ją blachą stalową do wysokości 4 metrów. Niewiele to dało i w roku 1990, kiedy latarnik idąc w ciemnościach w celu naprawy kolejnej usterki spowodowanej dewastacją, wpadł w studzienkę nie zabezpieczoną skradzioną wcześniej kratą, latarnię wyłączono.
Od dawna Urząd Morski w Gdyni wydał wyrok demontażu stalowej konstrukcji, jednak stowarzyszenie „Przyjaciele Helu” robi starania, żeby pozyskać nowych użytkowników, którzy chcieliby przejąć i zagospodarować ten historyczny obiekt. Proponowaliśmy „ptakolubom”, którzy często w tym rejonie obserwują i liczą ptaki, żeby stworzyły tu swoją bazę.
Buczek przeciwmgłowy umieszczony był na konstrukcji latarni. Obecnie znajduje się na terenie ogródka botanicznego Muzeum Helu.
